|
Verantwoording
Friedrich Hölderlin (1770-1843) schreef deze teksten aan het begin van de negentiende eeuw. Zij gaan over Griekse mythen, over goden en mensen, hoe zij wederzijds bij elkaar inbreken, maar ook hoe zij met elkaar kunnen worden verzoend. Hölderlin onderscheidt rustige en onstuimige tijden, al naar gelang de onderlinge verhouding tussen goden en mensen. En hij heeft ook oog voor stagnatie. Dat komt omdat anders dan in Frankrijk in Duitsland de revolutie is uitgebleven. Hoe is verandering mogelijk? Dat is de grondvraag, die hij zich hier stelt. Hoe kan het best vorm worden gegeven aan de publieke zaak en aan het openbaar bestuur? De stukken over Sophokles gaan over revolutie en hoe die in de dichtkunst gestalte krijgt. Het stuk over Pindarus gaat over de tijd na de revolutie. In tijdloze mythen ziet hij een concreet ordeningsdenken doorschemeren, dat hij in een pedagogisch manifest vasthoudt en uitlegt. Zo brengt hij ons naar de kern van het sociale, het politieke en het recht, naar het antwoord op de vraag wat altijd al moet zijn gebeurd om van een maatschappij een maatschappij te maken. Volgens Hölderlin kan dit inzicht alleen maar door de literatuur tot stand worden gebracht. De platen van Marcel Wesdorp vertalen de sfeer en de stemming van deze teksten in beelden. Wesdorp is geraakt door de manier waarop Hölderlin ronddoolt en verdwaalt. Zonder dwaling is waarheid onmogelijk, als je niet rondzwerft heeft het ook geen zin je te vestigen. Wesdorp laat zien hoe Hölderlin onderweg is naar het niets. Hij zoekt in zijn illustraties de plekken op waar Hölderlin is geweest, maar bewerkt ze door verhoudingen om te keren, bijvoorbeeld door de rivieren op te laten rijzen waardoor ze bergen worden. Die bergen beginnen op hun beurt op wortels te lijken die ons naar de oorsprong leiden en daardoor niet alleen in het landschap maar ook in onszelf een metamorfose tot stand brengen. Hölderlins Sophocles-opmerkingen werden met vriendelijke toestemming van Stroemfeld Verlag vertaald naar de Frankfurter Hölderlin Ausgabe, bezorgd door D.E. Sattler, deel 16: Sophokles, Frankfurt a.M. 1988 en naar de in het kader van deze editie uitgegeven facsimile van Die Trauerspiele des Sophokles, übersetzt von Friedrich Hölderlin, bei Friedrich Wilmans, Frankfurt am Main 1804. Hölderlins Pindarus-commentaren werden met vriendelijke toestemming van Stroemfeld Verlag vertaald naar de Frankfurter Hölderlin Ausgabe, bezorgd door D.E. Sattler, deel 15: Pindar, Frankfurt a.M. 1987. Nederlandse vertaling door Eric Bolle, met dank aan Renée de Rijk. © Illustraties: Marcel Wesdorp 2018. © Nederlandse vertaling: Eric Bolle 2018. Marcel Wesdorp is Beeldend Kunstenaar. website Eric Bolle is Filosoof & Germanist. website |
Bewijsbare mythen
